Tematyka badań erozyjnych
prowadzonych w IUNG obejmuje całokształt zagadnień, rozwiązanie
których umożliwia zachowanie dodatnich wartości środowiska przyrodniczego
i przebudowę jego komponentów zdeformowanych procesami erozyjnymi oraz
polepszenie ekotechnicznych warunków zagospodarowania terenów zagrożonych
erozją, ze szczególnym uwzględnieniem agroekosystemów.
Zagadnienia
badawcze:
- ilościowo-jakościowa charakaterystyka
procesów erozji (przyczyny, mechanizm, formy, skutki), degradujących zwłaszcza
agroekosystemy;
- opracowanie i uszczegółowienie kryteriów
i sposobów inwentaryzowania i kartowania erozji dla celów poznawczych
i utylitarnych;
- opracowanie i doskonalenie metod
melioracji przeciwerozyjnych na gruntach rolnych i rekultywacji nieużytków
erozyjnych, zwłaszcza wąwozów i wymoków sufozyjnych;
- opracowanie zasad i wzorców kompleksowego
zagospodarowania terenów rolnych zagrożonych erozją;
- opracowanie przyrodniczo-utylitarnej
klasyfikacji procesów erozyjnych w warunkach Polski oraz unifikacja pojęć
związanych z erozją i przeciwerozyjną ochroną powierzchni ziemi.
Metody
badawcze są oczywiście różnorodne, co wynika z interdyscyplinarnego
charakateru i szerokiej problematyki badań oraz sposobów ich prowadzenia.
Prace badawcze są prowadzone w terenie, kameralnie i w laboratorium.
Do metod terenowych,
między innymi należą;
- rejestrowanie procesów erozyjnych,
głównie po ulewach, długotrwałych deszczach i roztopach śniegowych, na
terenach nie chronionych i w obiektach przeciwerozyjnych;
- ciągłe pomiary stanów wody i rumowiska
(ilości i jakości) w ustalonych punktach wodowskazowych na stałych i okresowych
ciekach erodowanych mikrozlewni;
- wykonywanie przekrojów niwelacyjno-glebowych
dla określenia zmian morfologicznych i właściwości gleb;
- morfometryczne (np. niwelacyjne,
tachimetryczne, fotograficzne) pomiary rzeˇby terenu przekształcanego
erozją;
- pomiary plonów w układzie różnych
stref stoku;
- zakładanie obiektów doświadczalno-wdrożeniowych
z zabiegami przeciwerozyjnymi.
Metody kameralne
polegają przede wszystkim na:
- analizie i syntezie wyników badań
terenowych;
- kartowaniu erozji potencjalnej i
aktualnej na mapach o różnej skali i w różnych układach przyrodniczo-gospodarczych
( w tym opracowanie określonych map podkładowych);
- symulowanie procesów erozyjnych
wraz z oceną ich skutków i dokonywanie weryfikacji wybranych matematycznych
modeli prognozowania strat gleby w wyniku erozji wodnej i wietrznej w
geograficznogospodarczych warunkach Polski, z zastosowaniem techniki komputerowej,
przede wszystkim Systemów Infromacji Przestrzennej (GIS);
- opracowanie koncepcji, programów
i projektów eko-technicznych w zakresie melioracji przeciwerozyjnych.
Metody laboratoryjne
obejmują głównie:
- oznaczenia właściwości fizycznych
i chemicznych gleby, zmywów i deflatów;
- stacjonarne badania modelowe, w
tym z urządzeniami do symulowania opadu i wiatru.
W najbliższym
okresie badawczym szczególna uwaga będzie zwrócona na:
- określenie wymiernych zależności
- wskaˇników pomiędzy nasileniem erozji, a podatnością na nią głównych
gatunków gleb Polski i właściwościami glebochronnymi podstawowych rodzajów
upraw polowych (potrzebne do weryfikacji matematycznych modeli prognozowania
strat gleby);
- doskonalenie metod gromadzenia i
przetwarzania danych erozyjnych do bazy danych o rolniczej przestrzeni
produkcyjnej;
- optymalizowanie zasad i sposobów
kompleksowego zagospodarowania terenów rolnych zagrożonych erozją, ze
szczególnym uwzględnieniem melioracji przeciwerozyjnych i scaleń na przykładzie
obiektów doświadczalne-wdrożeniowych;
- utworzenie terenowej stacji badawczej
w zakresie monitoringu agroekosystemów w zlewni rzeki Bystrej;
- integracja dostępnych technik gromadzenia
(teledetekcja, dane terenowe i in.) i przetwarzania danych przestrzennych
(analizy przestrzenne, modelowanie cyfrowe) dla celów szacowania nasilenia
procesów erozji oraz przeciwerozyjnego urządzania obszarów wyżynnych.
|