Cel projektu:

Celem badań było dokładniejsze poznanie mechanizmu procesów dotyczących ilościowo-jakościowych strat gleby w wyniku zmywania rozproszonego dla 10 gatunków gleb polskich, przy nachyleniu terenu 10% (6°), przy odkrytej roli w warunkach symulowanego deszczu i wiatru.

Metoda badań:

Doświadczenie do przeprowadzenia modelowych badań erozji wodnej i wietrznej wykonano w ramach projektu badawczego KBN nr 5P06H/00210 na terenie stacji doświadczalnej IUNG w Puławach. W bezpośrednim sąsiedztwie bazy doświadczalnej znajduje się stacja meteorologiczna, na której prowadzone są ciągłe pomiary opadów, temperatury powietrza i gleby, usłonecznienia i wiatru. Na polu doświadczalnym wykonano wykopy, do których wbudowano skrzynie bez dna, nadając ich płaszczyˇnie zewnętrznej spadek podłużny 10% (6°). Skrzynie usytuowano w dwóch rzędach po 10 sztuk w odległości, co 1 m, a rzędy oddzielono ścieżką technologiczną o szerokości 3 m.

Do badania erozji powierzchniowej w dolnej krawędzi koryta zainstalowano rynnę zbierającą o szerokości 1m z przewodem spustowym i naczyniem pomiarowym - kolektorem. Skrzynie wypełniono warstwą gleby pobraną z poziomów próchnicznych wybranych 10 gatunków gleb. Wszystkie gatunki gleb w sezonie wegetacyjnym utrzymywano w czarnym ugorze. W każdym mikropoletku zainstalowano po dwie sondy do pomiaru wilgotności gleby wilgotnościomierzem cyfrowym TDR.

Deszczowanie symulowane było wykonywane w okresie od początku paˇdziernika do końca marca w sprzyjających warunkach pogodowych (dodatnia temperatura i brak opadów atmosferycznych). Po każdej symulacji mierzono: ilość spłyniętej wody i zmytej gleby. Do deszczowania symulowanego zastosowano deszczownię zaprojektowaną w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa i wykonaną w formie prototypu w Instytucie Agrofizyki PAN w Lublinie

Badania podatności gleb na deflację (wywiewanie) przeprowadzono w warunkach symulowanego wiatru przy pomocy deflametru. Prędkość symulowanego wiatru w deflametrze ustalano na tachometrze w wartościach od 5 do 25 m/s. Ustalana prędkość była regulowana obrotami dmuchawy i śluzą regulującą bezpośrednio na poletku. Czas jednorazowego badania trwał 6 godzin. Oznaczano wilgotność gleby w tunelu przed i po zakończeniu badania, na głębokości około 10 cm, co najmniej w trzech miejscach (u wlotu, pośrodku tunelu, u wylotu). Podatność gleby na deflację oceniano na podstawie ilości gleby osadzonej w bateriach cyklonu.

Wyniki badań:

Badania ilościowe w warunkach symulowanego deszczu i wiatru rozpoczęto w marcu 2000 roku a zakończono w paˇdzierniku 2002
Badania statystyczne przeprowadzono na populacji 26 serii, na surowych zmiennych: pochyleniu poletka, wilgotność gleby przed deszczowaniem, czasie deszczowania, opadzie symulowanym, oraz wielkość odpływ i zmywu zmierzonego w trakcie badań. Dodatkowo do obliczeń statystycznych wprowadzono zmienne pochodne.

Publikacje:

1. Nowocień E., Podolski B., Wawer R., 2003. Podział różnych gatunków gleb polskich pod względem podatności na erozję wodną w warunkach symulowanego deszczu. Pam. Puł. z.133, 2003, 135-146;
2. Nowocień E., Podolski B., Wawer R., Jadczyszyn J., 2002. Określenie wskaˇników podatności różnych gatunków gleb na erozję wodną i wietrzną. Raport końcowy z tematu badawczego nr 2.21, s: 106.
3. Nowocień E., Podolski B., Wawer R., 2001. Badania wstępne podatności różnych gatunków gleb na erozję wietrzną w warunkach symulowanego wiatru. XII Ogólnopolskie Sympozjum Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego - Funkcjonowanie i monitoring geoekosystemów z uwzględnieniem zanieczyszczenia powietrza w dostosowaniu do regulacji unii europejskiej. Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Biblioteka Monitoringu Środowiska: s. 280-284.
4. Nowocień E., Podolski B., Wawer R., 2004. Estimating Outflow and Sediment Uptake Chosen Polish Soil Kinds in Simulated Condition. Electornic Journal of Polish Agricultural Univeristies. Environmental Development Series. Vol. 7, Issue 2 (www).
5. Nowocień E., Wawer R., Podolski B., 2004. Estimating the Soil Susceptibility to Wind Erosion in Conditions of Simulated Wind. Journal of Water and Land Develoment., No 8: 137-146.
6. Wawer R., Nowocień E., Podolski B., 2005. REAL AND CALCULATED KUSLE ERODIBILITY FACTOR FOR SELECTED POLISH SOILS. Polish Journal of Environmental Studies. Vol. 14, No 5: 655-658.